ئه‌رێ ئيبراهيم په‌يامبه‌ر، كاوێ ئاسنگه‌ره‌ يان دوو كه‌سايه‌تيێن جودانە؟

اكرم خالد عبدالكريم/سيد اكرم/دهوك

ئه‌ڤ دوو كه‌سايه‌تيه‌، كوردن و خه‌لكێ كوردستانێنه‌، خودان كه‌سايه‌تى و بها و روه‌شت و تيلانێن باش و نمونه‌يينه‌، خه‌لكێ كوردستانێ و دونيايێ، حه‌ز ژێ دكه‌تن و خودانێ خو بها و سه‌نگێن زورن، نه‌خاسم ل روژهه‌لاتا ناڤين، ئه‌ڤ دوو كه‌سايه‌تيه،‌ بوون و ژيان و چالاكيێن وان ل كوردستانێ و رۆژهه‌لاتا ناڤين بوينه‌ و هه‌رديسانێ كه‌سايه‌يێن راست و دروستن، لێ براستيه‌كا بێ شك، مرن و جهێ گورا وان ديار نينه‌، ئه‌گه‌ر هنده‌ك گور يان جه، بناڤێ وان هاتبنه‌ ديار كرن، ئه‌ڤ گور و جهه‌ به‌لگه‌دار نينن…!!
هه‌رئێك ژوان بجوداهى:
1- ئيبراهيم پێغه‌مبه‌ر، ناسيار ب( ابراهيم الخليل)، ئه‌ڤ كه‌سايه‌تيه‌ ل ئورفايێ ژدايك بويه‌، ژ بابه‌كى بناڤێ(ئازه‌ر) كو بابێ وى خودان تێگه‌هشتنه‌كا مه‌زن بويه‌ و هه‌ر ل وى ده‌مى هوستايێ دروست كرنا(صه‌نه‌ما) بويه‌، بو نه‌مرودى، هه‌رچه‌نده‌ بابێ وى باوه‌رى بخوداوه‌ندييا ڤان صه‌نه‌مان نه‌بويه‌، لێ وى ئه‌ڤ كاره‌ بو مه‌عيشه‌تا خو دكر، ژ ئورفايێ كوچبه‌رى باژێرێ(ئور)، يێ دێروكى بويه‌، هه‌رچه‌نده‌ هنده‌ك سه‌رچاوه‌ وه‌سان ديار دكه‌ن، كو ل ڤى باژێرى ژدايك بويه‌، لێ ڤێ گوتنێ چ به‌لگه‌يێن جهێ باوه‌ريێ نين و راستى بونينه‌، پاشى ئه‌و چويه‌ بيلاد كه‌نعان و په‌ياما خوبه‌لاڤ كريه‌، لێ بنه‌چارى كوچبه‌رى مسرێ بويه‌ دگه‌ل خێزانا خو بناڤێ(ساريه‌) ل وێره‌ توشى فرعه‌ونى بويه‌ و ب معجزه‌ ژێ رزگار بويه‌، پاشى فرعه‌ونى هاريكاريا وى كريه‌ و خودان كريه‌، جاريه‌ك بناڤێ(هاجه‌ر) ديارى دايێ بو خزمه‌تا ساريايێ، هاريكارى دگه‌ل دا كريه‌، پشتى ڤه‌گه‌رهانا وان، ساريا ژ به‌ركو عاقيره‌ بويه‌، ژ ئيبراهيم خاستيه‌ هاجه‌رێ بكه‌تن ژناخو، هاجه‌ر بويه‌ ژنا ئيبراهيمى و ل دولێن مه‌كه‌هێ، ل ڤه‌گه‌ريانێ بو بيلاد كه‌نعان، هاجه‌رێ زاروك(ئيسماعيل)دبيتن، غيره‌ ساريايێ دگريتن و داكوكيێ ل ئيبراهيمى دكه‌تن، هاجه‌رێ و ئيسماعيل به‌رى ژدايك ب بيتن ل وێره‌ دهێلن و دچن، ئيسماعيل ژى دبيتن به‌ربابكالێ(محمد عبدااله‌)، واته‌ ئيبراهيم دێ بيتن باپيرێ محمدى، وه‌كى ئه‌و به‌حس ژێ دكه‌ن، هه‌ر بوێ مه‌ره‌مێ ل ده‌مێ محمدى زاروك ژ كه‌نيزا قبتى(مارييا) دبيتن ناڤێ وى دكه‌تن(ابراهيم) تاكو روبيشتا وى، ناڤێ ڤى كه‌سێ زانا و دانا وه‌ربگريتن، لێ قه‌ده‌را وى، ئيبراهيم محمد ل ژيێ سێ مه‌هيێ دمريتن، ل وى ده‌مى گريا محمدى و خه‌ما وى زور دبيتن و دبێتن ژ مالا من دوو ئيبراهيم چوون…بهه‌رحال قسه‌ درێرژن و ناخازيتن به‌حس بكه‌ين…!!
2- كاوه‌يێ ئاسنگه‌ر، كو ب په‌هله‌وانێ (كاوه‌يێ كوردى) ناڤداره‌، ئه‌ڤه‌ ئاسنگه‌ر بويه‌، زور بهێز و خودان زانين و به‌هره‌ بويه‌، خوشتڤيێ گه‌ل و وه‌لاتێ خوبويه‌ و ده‌ست و تبل زێرينه‌كێ شاره‌زا بويه‌، كاوه‌ شوره‌شه‌كا مللى، دژى ئه‌ژده‌هاكێ سه‌فاح و گه‌ل كوژ دكه‌تن، ملله‌تێ خو ژ زولمێ خلاس دكه‌تن، جهێ بون و مرنا وى يێ ديار نينه‌، لێ ژباژێرێ(ئور) تاكو دگه‌هيتن سنورێ ناڤخويا كه‌رمانشاهێ ژيايه‌ و مريه‌ و نه‌وروزا خو ل چيايێ ده‌ماوند كريه‌، واته‌ ئه‌ڤ جهه‌ دبيتن وارگه‌هێ كاوه‌يێ ئاسنگه‌ر.
هه‌ردووك پێكڤه‌:
3- وه‌ك هه‌ڤيێن ڤان هه‌ردووك كه‌ساتيێن قاره‌مان و شاره‌زا و كوردى:
أ‌- هه‌ردووك كوردن و خوشه‌ويستێن گه‌ل و وه‌لاتێ خونه‌ و قاره‌مانێن زه‌مان و سه‌رده‌مێن نهايێن گه‌ل و وه‌لاتن.
ب‌- هه‌ردووكان كورێن وان دهێن سه‌ربرين، كاوه‌ كورێ خو بقاره‌مانى و ئه‌قلدارى رزگار دكه‌تن، ئيبراهيم كورێ خو ئيسماعيلى ب قوربان رزگار دكه‌تن.
ت‌- هه‌رئێكى ژوان دوو جار شه‌يتان(نه‌زانين) دچيتن ده‌ڤ دا، دسه‌ردا ببه‌ن و توشى خه‌له‌تيێ بكه‌ن، سه‌رده‌مێن وان و جهێن وان ژى ديسان ئێكن و ل كوردستانێ و خه‌لكێ كوردستانێنه‌.
ث‌- ئيبراهيم ته‌ڤرى بو شكاندنا صه‌نه‌مان بكار دئينيتن و كاوه‌ چه‌كوچى بكار دئينيتن بو هه‌رشاندنا سه‌رێ ئه‌ژديهاكى، ئيبراهيم ل سه‌رده‌مێ نه‌مرودى توش دبيتن، كاوه‌ ل سه‌رده‌مێ ئه‌ژديهاكى، هه‌ردووك ل ئێك ئيمپراتويه‌ت و دبه‌ ژى ئێك سولتان و ئێك ئێن ده‌ستهه‌لات بن.
ج‌- هه‌ردووك شوره‌شێن خو ل سه‌رێ بهارێ دكه‌ن، كو روژا جه‌ژنا نه‌وروزێ بويه‌، كو روژا رزگاريا(نوح)ى بويه‌ ژتوفانێ، كو ل وێ روژێ نوحى سه‌يران و ئاهه‌نگ گێراو ئه‌ڤه‌ بويه‌ روژه‌كا دينى يا پيروز و پاشى بويه‌ روژا نه‌ته‌وايه‌تى.
ح‌- هه‌ردووك ل ڤێ روژێ ژباژێرى ده‌ر دكه‌ڤن و دچنه‌ سه‌يرانێ و ئاهه‌نگا دگێرن، كاوه‌ سه‌رێ زوهاكى لێدده‌تن و ئيبراهيم صه‌نه‌ما دشكێنيتن.
خ‌- پاشايێن هه‌ردووكا صه‌نه‌م په‌رست بوينه‌ و خوبخودا ناسانديه‌ و زور زولم كار بوينه‌.
د‌- كاوه‌ و ئيبراهيم هه‌ردووك يه‌كتاپه‌ست بوينه‌ و ديانه‌تا وان يا سلامه‌تيێ و پێكڤه‌ژيانێ بويه‌، سلامه‌تى و پێكڤه‌ژيان و ره‌وش و تيتالێن وان، تاكو نهاژى به‌رده‌وامن، لناڤ گه‌لێ كورد و ل روژهه‌لاتا ناڤين.
ذ‌- رولێن ڤان هه‌ردوو قاره‌مانان پاش سه‌ركه‌ڤتنێ يێ ديار نينه‌…كاوه‌ى گه‌لێ خو(فه‌ره‌يدونێ شه‌ش سال و ده‌يكا وى) ل چيان(ديده‌وان) دپاراستن، ئيبراهيمى ژى هاجه‌ر و ئيسماعيلى ل چيا و دولێن مه‌كه‌هێ دپاراستن.
ر‌- ل ده‌ڤ كاوه‌ى(ئارمائيل و كارمائيل) جه‌ڤه‌نگێن رزگاريێ بوينه‌، ل ده‌ڤ ئيبراهيمى ئيسماعيل و جبرائيل ئه‌گه‌رێن رزگاريێ بوينه‌ و ئه‌ڤ، ناڤه‌ لێك چونه‌كا زور هه‌يه‌….دهه‌ردوو چيروكاندا كێشه‌ يا باب و كوران بويه‌، هه‌ردووكان نه‌وروزا خو كريه‌ شوره‌ش و سه‌ركه‌ڤتن و جه‌ژنا دينى، كو نوكه‌ بويه‌ جه‌ژنا رزگاريا نه‌ته‌وه‌يى.

پسيار ئه‌وه‌ گه‌لا، زانا و دانايێن هێژا و بهاگران…ئه‌رێ ئه‌ڤ دوو كه‌سايه‌تيه‌ ئێك مروڤن يان دوو مروڤن…بمن قسه‌ راستيه‌ و ئێك كه‌ساتيه‌..!!

سه‌رچاوه‌:
– نڤێسه‌رێ بناڤ و ده‌نگ(حسن محمد حه‌مه‌ كه‌ريم) ل سالا1996ز دوو په‌رتوك ل سه‌ر ڤێ قسه‌تێ نڤێسينه‌(نه‌ووروز لناڤبه‌را حه‌قيه‌ت و ئه‌فسانيێ دا) مفا ژ ڤان په‌رتوكان هاتيه‌ وه‌رگرتن.
اكرم خالد عبدالكريم/ سيد اكرم/ دهوك