ده‌وله‌تدارى نيشتيمانه پاشى نه‌ته‌وه ودين و هزروبيرێن دى….!! (كورد دناڤبه‌را دين و نه‌ته‌وێ دا ما بێ ده‌وله‌ت)
دڤى بابه‌تى دا مه‌ره‌ما مه ئالاڤ و بنه‌مايكێن ده‌ولتداريێ نينه، به‌لكى مه‌ره‌ما مه تێگه‌هشتن و رامان و هزروبيرێن ده‌وله‌تداريێنه، له‌ومانێ ناخازيتن، ئه‌م به‌حسا ده‌وله‌تێ بكه‌ين، وه‌كى پێكهاتن و وه‌كى په‌يكه‌ريه‌ت، ئه‌م دزانين گه‌لێ كوردى، گه‌له‌كێ كه‌ڤنار و ره‌سه‌نێ روژهه‌لاتا ناڤينه، وه‌لاتێ مه ميزوبوتاميايه و دبێژنێ كوردستان، ناڤێ ميزوبوتاميا، ناڤه‌كێ كه‌ڤنارێ دێروكى و شارستانيه، لێ كوردستان نه‌زور ژ مێژدايه(هزار ساليه)، به‌لكى ئه‌ڤ ناڤه ل سه‌رده‌مێ سه‌لجوقيان هاتيه ناڤ كرن، ئوستانى(كوردستان) ويلايه‌ته‌كه يان پارێزگه‌هه‌كه ل روژهه‌لاتا كوردستان و ئوستانه‌كا جمهورى ئيسلامى ئيرانيه، واته ژ كه‌ڤن دا بتنێ دگوته ڤێ ئوستانێ كوردستان، بابه‌تێ مه نه ديار كرنا راستيه‌كا دێروكێيه، له‌ومانێ، ئه‌م به‌حسا دێروكا كوردستانێ ناكه‌ين، ديسان ناڤێ كورد ژى نه ناڤلێنانه‌كا كه‌ڤناره! ديسان ئه‌ڤ ناڤلێنانه ژى ژلايێ داگيركه‌رێن كورد و كوردستان ڤه هاتيه داناندن و ناڤ كرن و مه‌ره‌مێن وان ژى دره‌وا و دروست نه‌بوون، بڤى ناڤى واته(كورد و كوردستان)، نه‌ژادێ مه يان وه‌لاتێ مه بهێتن پاراستن و ئه‌م بخوسه‌رى و ل گوره‌ى، تێگه‌هێن خوه يێن نه‌ته‌وايه‌تى و نيشتيمان په‌روه‌رى بژين و مه‌زن ببين، ببينه خودان قه‌واره‌يه‌كێ تايبه‌تى بخوڤه،(ناڤێ كوردستان ژ ناڤێ كورد هاتيه، واته وارێ كوردا، لێ په‌يڤا كورد گه‌له‌ك رامان و شروڤه‌كارى هه‌نه و ناخازيتن ئه‌م بچينه سه‌ر وان ناڤ و ده‌ربرينان، چونكى بابه‌ت دێ زور درێژ بيتن، لێ په‌يڤا كورد وه‌كى سڤكاتيه‌ك و ناڤكرنه‌كا ناشرين دوژمن و داگير كه‌رێن كوردستانێ بكار ئينايه، نه‌خاسم نڤێسه‌رودێروكاڤان(مه‌سعودى و يێن وه‌كى وى)، ژبه‌ر وێ ئه‌م كورد، سه‌ر ژ نوى پێتڤينه ناڤ و ناڤه‌روك و شروڤه‌كارييا كورد و كوردستان، سه‌ر ژنوى راڤه بكه‌ين و رزگار بكه‌ين ژ مێژيێ داگيركارى و ته‌عريب و ته‌تريك و ته‌فريس كرنێ…چونكى ڤان زالم و داگير كه‌رێن غه‌دار، نه‌بتنێ ئاخ و نفشێ مه، داگير و وێران كرينه، به‌لكى ناڤ و ناسنامه و كه‌سايه‌تيا مه ژى، بهوشداريه‌كا نه‌مه‌رد و ژه‌نگى كرێت و شێوانديه…)، له‌ومانێ ياباشه ئه‌م ڤان دوو په‌يڤێن ژێك نه‌دابراو، باشترێ بخوينين و باشترێ شروڤه‌كار يێن رامانى و تێگه‌هى بو بكه‌ين.
ل ڤێره يا گرنگه ئه‌م كورد، هنده‌ك په‌يڤان وه‌كى( نيشتيمان، نه‌ته‌وه، دين، مه‌زهه‌ب و تێگه‌هێن هزر و بيرى…)خاندنه‌كا باش يا دێروكى، شارستانى، زمانه‌وانى، بتێگه‌هێن، هه‌مى ئاليڤه شروڤه بكه‌ين و بئاوايه‌كێ سه‌ر راستكرى، دانينه به‌ر ده‌ستێ خانده‌ڤان و خه‌لكێ وه‌لاتێ خوه، چونكى شێل و بێل و ته‌ڤلهه‌ڤيه‌كا زورا هه‌ى و يافه‌ره بهێن روهن و ئاشكرا كرن:
دڤى بابه‌تى دا، دێ چه‌ند خاله‌كا ل گوره‌ى تێگه‌هشتنا خوه، بو خانده‌ڤانێ خوه‌يێ گراڤى رون و ئاشكرا كه‌ين، بوێ مه‌ره‌مێ ده‌رگه‌هه‌كى ڤه‌كه‌ين، بو پسپور و كه‌سايه‌تيێن شاره‌زا و تايبه‌تمه‌ند، بوێ هيڤيێ ئه‌و ژى، ل گوره‌ى پسپورى و زانستا خوه‌يا تايبه‌تى خادن و شروڤه‌كاريێن پێويست بومه‌بده‌ن، بو خانده‌ڤان و خه‌لكێ خه‌مخورێ وه‌لاتێ، چونكى باوه‌ريا مه ئه‌وه، ئه‌ڤ خاله زور گرنگن و پێويسته‌ژى خه‌مخورێن نيشتيمان په‌روه‌ر و خوه‌دى دوزا خوه‌يا مروڤايه‌تى بهێنه مه‌يدانێ و ئه‌وا دهێتن خواستن بو گه‌ل و وه‌لاتيێن مه، بده‌نه ديار و به‌رچاڤ گرتن،(جاره‌ك دى ژى داخازيا لێبورينێ دكه‌م، ئه‌گه‌ر بئه‌گه‌را نه‌شاره‌زاييا من شاشيك من كربيتن، چونكى ئه‌ز نه‌يێ شاره‌زا مه لێ من دڤێتن يێن شاره‌زا و پسپور بێنه مه‌يدانێ و شروژه‌كارى و روهونكاريێن پێويست بده‌ن…):-
كورد و كوردستان و نه‌ته‌وه و نيشتيمان
دوزا نه‌ته‌وايه‌تى، نه‌دوزه‌كا كه‌ڤنه، به‌لكى لڤێ سه‌دسالێ و نه‌خاسم پشتى ئينتدابا به‌ريتانى ده‌ست بسه‌ر دونيايێ و بنه‌خاسمه‌يى روژهه‌لاتا ناڤيندا گرتى، دوز و كێشه‌يا نه‌ته‌وه‌يى وه‌كى ئالاڤه‌ك بكارئينا بو په‌رت و به‌لاڤ كرنا گه‌ل و ديانه‌تێن مه‌زن، بنه‌خاسمه‌يى ژى دوزا نه‌ته‌وه‌يى هاته بكار ئيناندن هه‌مبه‌رى ئيمپراتوره‌تێن ئيسلامى( ئيمپراتوريه‌تا عوسمانلى – شاهنشينا ئيرانى ، عوسمانيێن سونه مه‌زهه‌ب – شاهنشينا شيعه مه‌زهه‌ب)، ئيمپراتوريه‌تا به‌ريتانى ياريه‌كا جووت لايه‌ن دگه‌ل ئيداره‌دانا خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ كر، دوزا دينى بكار ئينا بولاواز كرنا دوزا نه‌ته‌وه‌يه – دوزا نه‌ته‌وه‌يى ديسان بكارئيناند بو لاوازكرنا دوزا دينى، هه‌تا ل سه‌ر ده‌مێ حوكمداريا ده‌وله‌تا ئه‌يوبيا كوردى(صلاحدين الايوبى) و (كه‌ريمخانێ زه‌ند) دوزا نه‌ته‌وه‌يى ل جه‌م وان دوزه‌كا لاوازبو، يان ژى نه‌بو! چونكى ل وى ده‌مى دوزا ده‌وله‌تداريى گرێداى دوزا دينى بويه، واته صه‌لاحدين ئه‌يوبى ئارمانجا وى دروست كرنا ده‌وله‌تا ئيسلاميا سونى(عه‌ره‌بى) بويه، كه‌ريمخانى ژى مه‌ره‌ما وى دروستكرنا شاهنشاهييا ئيسلامييا شيعه(فارسى) مه‌زهه‌ب بويه، واته به‌ريا ڤێ سه‌دسالێ حاكمدارى يان ده‌وله‌تدارى يا نه‌ته‌وه‌يى يان نه‌بويه و يان ژى زور لاواز بويه و ره‌نگه‌كێ ديێ ئالاڤ و بنه‌مايكان بخوه‌ڤه گرتبوون.
گه‌لێ كوردى و يان ژى گه‌لێن كوردستان، وه‌كى ره‌گه‌ز زور كه‌ڤناره، ريهوريشه‌يێن گه‌لێ مه، ڤه‌دگه‌رهن بو به‌ريا(6000پ.ز)، ئيمپراتوريه‌تا سومه‌رى، وه‌كى ده‌ستوداره‌كێ ئيدارى و ده‌وله‌تدارى زور كه‌ڤنه و خودانێ خوه شارستانيه‌ته‌كا كه‌ڤناره، نه‌خاسم بو داچاندنا به‌رهه‌مێ كشتوكالى و ئاڤه‌دانيا بينا سازى، هه‌رديسانێ خودانێ خوه نڤێسين و رێكێن توماركرنا دێروكى بويه(نه‌خاسم نڤێسينا مسمارى)، هه‌رديسانێ ئيمپراتوريه‌تا ئه‌كه‌دى، ئوراتوو، ئاشورى، بابلى، ميدى، هيتى…ئه‌ڤ ده‌وله‌ت و ئيمپراتوريه‌تێن هه‌نێ، ئه‌و گه‌ل و نه‌ته‌وه‌نه يێن روبيشته و نه‌ژادێ گه‌لێن نوكه، يێن كوردستانێ بو بويه هێڤێن، نه‌خاسم گه‌لێ كوردى، ئه‌و گه‌له‌يه يێ روبيشتا خوه ژڤان گه‌لا و ژ ڤى سه‌رچاوه‌يى وه‌رگرتى…يان بره‌نگه‌كێ دى، ئه‌و گه‌لێن ل دێروكا كه‌ڤندا، ئيمپراتوريه‌ت و ده‌وله‌ت ل روژهه‌لاتا ناڤين(ميزوبوتاميا – كوردستانا نوكه)، سه‌رچاوه و نه‌ژادێ خوه وه‌رگرتيه ژ گه‌لێن كه‌ڤنارێن وه‌كى، سومه‌رى، گوتى،هورى، عيلامى، بابلى، ئوراتوو، هيتى، كاشى، لولو، كاردوخى..ئارامى، ئه‌رمه‌نى…واته گه‌لێ مه‌يێ نوكه ل كوردستانێ ( كورد، ئاشورى، ئه‌رمه‌نى، كلدانى،ئازدايى…)سه‌روكانيا خوه‌يا نه‌ته‌وه‌يى ژڤان گه‌ل و نه‌ته‌وه‌يان وه‌ردگرن.
(( ل هه‌رێما مه پێنج ئيمپراتوريه‌تێن مه‌زن و خودان هێز و شارستانيه‌ت هه‌بوينه، سومه‌رى، ئه‌كه‌دى، بابلى، ئاشورى، ميدى…هه‌رچارێن ئێكێ ڤه‌برياينه، لێ ميدى يا خو دچياندا ڤه‌شارت و كورد ژێ بوون…واته چيا ئه‌و پاراستن))
هه‌رديسانێ ئه‌گه‌ر ئه‌م، وه‌لاتێ خوه ب به‌رێخوه‌دانه‌كا دينى، چاڤخشاندنێ لێ بكه‌ين، ديسان دێ بينن، وه‌لاتێ مه سه‌روكانيا ديانه‌تان بويه، بگه‌ره ژ وان ديانه‌تێن په‌رستنا بويه‌رێن سروشتى كرين( په‌رستنا صه‌نه‌ما، ئاژه‌لا، دار و به‌را…يان ديانه‌تێن دى يێن كه‌ڤن وه‌كى ديانه‌تا(ئيبراهيم پێغه‌مبه‌ر= ئيسلام، ميته‌رانى، توته‌مى، زه‌ره‌ده‌شتى(به‌هينى)، مانى، مازدايى، خورشيدى، صائيبێن مه‌ندائى، ئێزدياتى(ئه‌زدايى)….ئه‌ڤێن هه‌نێ ئه‌و گه‌ل و ديانه‌تێن كه‌ڤنن، يێن(3700 سالا تاكو بونا عيسى المسيخ)، ئه‌ڤاهه‌نێ وێ بومه دده‌تن ديار كرن، ل وه‌لاتێ مه(دولا ميزوبوتاميا)، ل زه‌مانێ زور كه‌ڤن، چه‌ندايه‌تيا دينى و نه‌ته‌وه‌يى(مه‌ره‌م ره‌گه‌زى) ل وه‌لاتێ مه هه‌بويه، ئه‌ڤ ديانه‌تێن كه‌ڤن ژى و بنه‌خاسمه‌يى ديانه‌تا(ئيبراهيمى، زه‌ره‌ده‌شتى، ئێزدايى…) ديانه‌تێن تاكپه‌رستى و ئاشتيخوازى و بهه‌ڤراژيارى، پێشكه‌ڤتيێن ده‌م و چاخێن خوه‌بوينه…دخوه‌زايێ خوه‌دا بوينه.
ل ڤێره ئه‌م دكارين بێژين روژهه‌لاتا ناڤين و نه‌خاسم وه‌لاتێ مه، نه‌بتنێ بسه‌رچاوه و سامانێن خوه‌يێن خوه‌زايى(سه‌رئه‌ردى و بن ئه‌ردى) زه‌نگين بوينه، به‌لكى بنه‌ته‌وه و ئول و هزروبير و رامانێن خوه‌ژى زه‌نگين بوينه…دبيتن ئه‌ڤه‌ژى ئه‌و سه‌روكانى بيتن يا وه‌ل گه‌ل و نه‌ته‌وه‌يێن دونيايێ كرى، هه‌رده‌م ته‌ماعا وان دئاخ و ملله‌تێ مه‌دا هه‌بيتن و هوسانێن رێكێن داگير كاريێ و تالانكاريێ ل سه‌ر گه‌ل و وه‌لاتێ مه دابنه مه‌شاندن و برێڤه‌برن…!
(( هه‌بونا چه‌ندايه‌تا دين و نه‌ته و مه‌زهه‌بان ل وه‌لاتێ مه چ ل كه‌ڤندا، يان ژى ل رۆژا نوكه‌دا، بويه كانيه‌كا زه‌لالا هزروبيرێن هه‌مى ره‌نگ و هه‌مى جور، واته پێكڤه‌ژيان و پێشداچونێن هزروبيران بوينه ئاڤزه‌ه و جوك و روبار…))
راسته ناوچه‌يا روژهه‌لاتا ناڤين، هه‌رده‌م لبن هێرشێن داگير كاريێ و شه‌رو شورێن كوشتن و تالانكرنێ دابويه…لێ يا فه‌ره ئه‌م وێ ژى بزانين، گه‌لێ مه‌يێ كوردى(مه‌ره‌م بابكالكێن مه)، ژ هه‌ر گه‌ل و نه‌ته‌وه و دينێن دى ئاشتى خواز و مروڤ دوست بويه، ئالاڤێ پێكڤه‌ژيان و ئيداره‌دانا وان دئاسته‌كێ هه‌رى بلند و پێشكه‌ڤتى ترێ بويه، نه‌خاسم ئه‌گه‌ر ئه‌م شارستانيه‌تا ده‌وله‌تێن شارا ل سه‌رده‌مێ سومه‌رى، ئوراتوو، خالتى،ئيلامى، كاردوخى، ميدى، ماد….دا بخوينين و بده‌ينه خويا كرن، هه‌تا پشتى داگيركاريا ئيسلاما(عه‌ره‌بى، توركى، فارسى..) ژى و بنه‌خاسمه‌يه ل سه‌ر ده‌مێ(صلاح الدن ئه‌يوبى و كه‌ريم خانێ زه‌ند، ميرگه‌ها بابان…ده‌ستهه‌لات ل سه‌ر بنگه‌هه‌كێ ره‌نگ ديموكراسى فدرالى هاتبويه دامه‌زراندن و په‌ياده كرن، لێ باوه‌ريا من ئه‌وه ئه‌گه‌ر كورد خاندنه‌كا خومالى و سه‌رژنوى ل دێروك و شارستانيه‌تا خوه بكه‌تن، نه‌خاسم ل سه‌ربنياتێ شوينه‌وارناسى و ل گوره‌ى ئه‌و ڤه‌كولينێن زانسى يێن مه‌يدانى…باوه‌ريا من ئه‌وه، ژبلى كورد خودانێن ڤێ ئاخێنه و كوچه‌ر نينن…به‌لكى روينشتيێن ئه‌سلينه، كورد وه‌كى دين و نه‌ته و وه‌كى ئالاڤ و رێڤه‌به‌رى، ساخله‌مترين و هه‌رى ل پێشترينێ گه‌لێن ده‌ڤه‌رێ و دونيايێيه، ئه‌ڤ ره‌سه‌نى و شاره‌زايى و ئه‌صلاله‌تا وان ئه‌گه‌ره‌كێ هه‌رى مه‌زن بويه، ل ده‌مێ توشى داگير كرنێ بوين…نه‌هه‌ر ئاخ و خه‌لكێ مه هاتيه داگير كرن و كه‌ڤتيه ناڤا زولمێ…به‌لكى شارستانيه‌ت و دێروك و كلتور و كه‌دوار و كه‌سايه‌تى و مروڤاتيا مه‌ژى بره‌نگێ وه‌حشه‌گه‌رى كه‌ڤتيه بن هێرشێن نه‌يار و داگير كه‌ران، هه‌ميان ئه‌و بزاڤ كريه خوه‌زايى و هه‌ر تشتێ مه هه‌ى بدورندايه‌تى ترين شێوه بشێون و چونه بكه‌ن…ناڤ و ناڤ لێنانێن كرێت و نه‌شرين ل گه‌ل و ديانه‌ت و رێوره‌سمێن مه كرينه، هندا گوتيه كورد روبيشتا گناوه‌رانه يان ژبه‌رێ ئه‌جنانه، يان مروڤێن كويڤينه، يان عه‌ره‌بێن باكورينه، يان توركێن چيايينه، يان مه‌ردومێ فارسينه….ئه‌وا راستى ژى بيتن، هيچ تشته‌ك ژ ڤان راستيا وێ نينه، به‌لكى كورد نه‌ژاد سومه‌رينه، ئه‌كادينه، ئوراتويينه، دئه‌صلينه و خوجهێن ڤى وارى و پێشكه‌ڤتينه…ئه‌ڤا نوكه ژى هه‌ى ئاتافه‌كه ل سه‌ر گه‌لێ مه و ئه‌ڤ ئاتافه، وه‌كى هه‌ر ئاتافه‌كا دى يا داگيركارى و نه‌يارتيا گه‌لێن داگير كه‌رێن كورد و كوردستانيانه…!
ل ڤێره پرسه‌كا ره‌واهه‌يه و دبيتن يا دلئێش بيتن، لێ راستيه‌كه و يافه‌ره بهێتن گووت، په‌يڤا(كورد) ناڤلێنانه‌كا نويه، دبيتن ژى ئه‌ڤ په‌يڤه دوژمنان، بو نه‌ڤيانا گه‌لێ مه ل سه‌ر مه‌داناندبيتن، وه‌كى سڤكاتيه‌ك، چونه‌كرنه‌ك، ناڤ و ناڤ توره‌كرنه‌ك ل گه‌لێ مه هاتبيتن كرن(جاره‌ك دى دبێژم ئه‌ز ده‌رحه‌قێ پرسێ ده‌رناهێم و دێ بو شاره‌زا و پسپوران بجه هێلم و دخازم لمن نه‌گرن…)، لێ تشتێ هه‌رى گرنگ ل ده‌ڤ من بێتن گوتن، ئه‌وه ل ڤێ دوماهيكێ…لڤێره يان ل وێراهه‌نێ ڤبه‌ر گوهێن مه دكه‌ڤيتن و هنده‌ك پێكهاته‌يێ گه‌لێ مه، نه‌خاسم گه‌لێ مه‌يێ(ئيزدى ، فه‌يلى، شه‌به‌ك، لور و كه‌لهور و پێكهاته‌يێ دى…)، دبێژن ئه‌م نه‌كوردين( به‌رمبه‌رى وێ هنده‌ك خه‌لكێ مه توره‌دبن و نه‌رازيبونا خو دده‌ن ديار كرن…)، ل ڤێره من بتنێ دالهيه‌ك هه‌يه و دخزم بگه‌هينم و ببێژم…گه‌لى خه‌لكێ مه‌يێ هێژا، نه‌يارێن مه زولم و زورداريا وان هند مه‌زن و زێده‌يه…هه‌ر تشتێ مه خراب كريه و گوماناوى كريه و به‌روڤاژى ژى كريه…بويه بريار دان ل سه‌ر مه‌سه‌له‌يه‌كا هوسان زور قورس و گرانه، بلا ره‌خنه و گرانيێن ل سه‌ر ملله‌تێ خوه دووقاتى و سێ قاتى نه‌كه‌ين…هه‌م بلا ده‌ربرينا خوه ژى بكه‌ن، هه‌مبلا ره‌خنه ژى هه‌بيتن…لێ ناتوره‌يى و دوژمنكاريا مه بو ئێك، ته‌خوين كرن و ناشرين كرنا بلا ئه‌م ل ئێك دوو نه‌كه‌ين…برينا مه‌يا كويره وبێ ده‌رمانه و چاره سه‌ريه‌كا دومدرێژ پێويسته، له‌ومانێ دلێ مه بلا يێ فرهه‌بيتن و ببيتن ده‌ريا وانێ، هزروبيرێن مه بلا زه‌لال و ڤه‌كرى بن و هه‌رده‌م بگه‌شبينى ته‌ماشايى ئێك دوو بكه‌ين…ره‌خنه‌يێن مه‌ژى، رونهكرنێن مه‌ژى، ده‌ربرين و هه‌تا كو شه‌رێن مه ژى بلا بو ئێكه‌تى و ئێك گرتنا مه‌بن، بلا بو لهه‌ڤهاتن و پێكهاتنا مه‌بن…هه‌مى دونيا، هه‌مى ده‌ردورێن مه ئه‌گه‌ر دوژمن بن، بلا ئه‌م دگه‌لكدا، دوست بين، ئه‌م ئێك دوو همبێز بكه‌ين و ده‌ست و ملل و هزروبيرێن خو تێكبالينين و ئێك و دووبه‌رنه‌ده‌ين….ئه‌و ده‌نگێن لڤێره‌و وێراهه‌نێ ژى، ئينكارا كوردبونا خوه دكه‌ن، برێز وه‌رگرين و بو هه‌مبێزا خوه بره‌نگه‌كێ ئارام و ل سه‌ر خو راكێشين…راسته ناڤ گرنگه، لێ ناڤه‌روك، ئه‌خلاق، بونا مه‌يا ناڤه‌كى بمن وه‌ره كاكله و ده‌رمانێ ئێش و ژانێن مه‌يه.
(( بلا ئه‌م كورد ژى وێ بزانين كوردستان نه‌بتنێ مللكێ كوردايه، ئه‌ڤ وه‌لاته‌ژى نه‌بتنێ گه‌لێ كوردى لێبويه و لێ ژيايه و ئه‌ڤ گه‌لێن دى ژى نه‌كوردن…ئه‌و ماف و ئه‌رك و پێگوتنێن مه هه‌ى، وان ژى هه‌نه، ژبه‌رهندێ دا ئاوايێ پێكڤه‌ژيانێ به‌رده‌وام بيتن…بلا خه‌لكێ دى ژى ناڤ و ناڤ لێكرنێن خوه، وه‌كى خوه بيژيتن، به‌روڤاژى نه‌ته‌وا مه، وه‌لاتێ مه هه‌رده‌م دێ لبن ترسا هێرش و ژناڤبرنێ بيتن و نابيتن ئه‌م ڤێ قه‌بيل بكه‌ين….گرنگ ئه‌وه ئه‌م هه‌مى ل سه‌رستاتويه‌كێ هڤگرتى، گه‌له‌كێ ئێكگرتى و نيشتيمانه‌كێ هه‌ڤپشك دروست بكه‌ين، بهه‌رناڤ و ناڤ لێكرن بيتن، گرنگ ئه‌و ناڤ و ناڤلێكرنه يێن مه‌هه‌ميان بن…..))
كه‌سێ مه‌ژى، خه‌لكێ مه‌ژى، ئه‌گه‌ر ناڤلێنانه‌كا كوردى ل خوه بكه‌تن و بيژيتن ئه‌ز، سومه‌ريمه، ئه‌ز ئوراتوييمه، ئه‌ز كه‌لهوريمه، ئه‌ز فه‌يليمه، ئه‌ز كاروخيمه، ئه‌ز ئێزديمه….ناخازيتن خو ژێ توره بكه‌ين…چونكى ئه‌ڤ هه‌مى ناڤه ئه‌صل و نه‌ژادێ كوردانه و نابيتن ژى ئه‌م ژ ئه‌صل و نه‌ژادێ خوه توره تو سل ببينن..!!
گوتنا دى ئه‌وه، ئه‌م كوردين، وه‌لاتێ مه كوردستانه، ئه‌ڤه هه‌رچ ناڤ و ناڤلێكرن بن، ئه‌م ئه‌ڤينه، كێ ئه‌ڤ ناڤه ل مه كرى بيتن ژى ديسان ئه‌ڤه بويه ناڤ و ناسنامه‌يا مه و يا فه‌ره‌ژى ڤى ناڤى و ڤێ ناسنامێ باش بپارێزين…لێ ناڤ و ناڤلێ كرنێن كه‌ڤنار و ئه‌صلێ مه ژى ديسان يێن مه‌نه و گه‌ره‌كه ئه‌م شانازيێ بوان ژى بكه‌ين و ل سه‌ر وانان ژى توره نه‌بين و خه‌لكێ خوه‌ژى ل سه‌رڤان ناڤلێكرنا توره و عاجز و ره‌خنه‌رێژى نه‌كه‌ين…!!
گرنگترين خالا ڤى بابه‌تى كوخو دسه‌ربانى دا دبينيتن(كورد و كوردستان…نه‌ته‌وه و وه‌لات)، مه‌ره‌ما مه ده‌ردبرنه، من گه‌له‌ك جاران گوتيه نه‌ته‌وه بابه و وه‌لات ده‌يكه، واته كورد بابێ مه‌يه و كوردستان ده‌يكا مه‌يه، لێ دبيتن ئه‌ڤه گوتنه‌كا لوجيكى و زانستى نه‌بيتن، به‌لكى ده‌ربرينه‌كا هزرى يا عاتيفى بيتن…لێ نه‌ته‌وه ئه‌گه‌ر خه‌لك يان ملله‌ت بيتنين، يێن كو دقه‌واره‌يه‌كێ ديارى كريێ ئاخه‌كێ دا دژين، يانى پێكڤه‌ژيانا كومێن خه‌لكى دواره‌كى دا، ئه‌و خه‌لك نه‌ته‌وه‌نه و ئه‌و واره‌ژى وه‌لاتێ وايه، مه گوت ئه‌م كوردين وه‌لاتێ مه ژى كوردستانه، لێ نوكه ئه‌م كورد ژ هه‌ر كه‌سه‌كێ دى پێترێ ڤێ دبێژين، دبيتن ژى ئه‌ڤه بخو ره‌نگێ نه‌ژاد په‌رستيێ بيتن…چونكى وه‌كى به‌ريا نوكه مه‌دايه ديار كرن، زور دين و روبيشته ل سه‌ر ڤى وه‌لاتى دژين و دوه‌لاتينيێ دا دگه‌ل مه دا دهه‌ڤپشكن، له‌ومانێ ئه‌م چاوه‌ن خو كورد بزانين و بێژين وه‌لاتێ مه كوردستانه، دڤێتن مه ئه‌و ئاماده‌باشى ژى هه‌بن گوهداريا خه‌لكێ دى ژى بكه‌ين و ديسان رێز لناڤ و ناڤلێنانێن وان ژى بگرين…مه گوت ل وه‌لاتێمه (مه‌به‌ست نوكه‌يه) گه‌لێن نه‌كورد هه‌نه وه‌كى ئاشورى، ئه‌رمه‌نى، كلدانى، ئه‌زدايى و فه‌يلى(كوكوردن)، ئه‌ڤانان ژى ناڤ و ناڤلێنانان خه‌وه هه‌نه، چ ددێروك و شارستانيه‌تێن وان دا بيتن يان ژى دنه‌ژان و بنه‌كوكا واندابيتن….ژبه‌رهندێ نابيتن ئه‌م خوه دلگران بكه‌ين ل سه‌ر ناڤلێ كرنێن وانان، چونكى ناڤ و ناڤلێكرنێن وان، بوانڤه دگرێدايه‌نه و ل ده‌مێ ئه‌م ده‌رفه‌تێ نه‌ده‌ينه وانانن يانى ئه‌م محته‌كر و دكتاتورين و ئه‌ڤاهه‌نێ بياڤێ پێكڤه‌ژيانێ شێل و بێل دكه‌ن و ژيانێ دئێخنه هه‌ره‌شێ و ده‌ردێ بێ داديێ و ئه‌ڤه رێك و چاره‌سه‌رى نينه و مه‌نديێن ژيانا ئالسه‌نگياوانان ناهێلن و وێرانيێ دروست دكه‌ن و وێرانى ژى نه‌ژ ژره‌وش و تيتالێن كوردايه…يانى كورت و كورمانج ئه‌م وه‌كى گه‌ل و وه‌كى وه‌لات لبه‌ر هێرشێن ژێبرنێ و مرنێينه و مه پێتڤيه ناڤلێنانا گه‌له‌كێ ئێگرتى و وه‌لاته‌كێ بده‌وله‌تدارى مه هه‌بيتن…باشترينێ ڤێ ناڤ كرنێ دبيتن كورد و كوردستان بيتن…لێ ئه‌گه‌ر ناڤلێنانێن دى ژى هه‌بن و گه‌لێ مه ل گوره‌ى خاسته‌كا خويا سه‌رانسه‌رى برێك و ئاوايه‌كێ ديموركارسى و خوه ويستى ڤان ناڤلێنانان بخوه قه‌بيل بكه‌تن، دبيتن نه‌ئارێشه بيتن و نابيتن ژى ئه‌م بكه‌ينه ئارێشه…گرنگ هه‌مى خه‌لك رێك كه‌ڤتنا خوه ل سه‌ر ئاڤا بكه‌تن و ل سه‌ر پێك بهێتن، ئه‌ڤجارێ ئه‌و ناڤ چ ناڤێ بيتن….!!
دين و ده‌وله‌تدارى…ده‌ستهه‌لات و دونيادارى
ل گوره‌ى خاندنا من دين و ده‌وله‌ت هه‌ر ل سه‌ر ده‌مێن زور گه‌ڤندا ژێك جودا بونا وانان هه‌بويه، بتايبه‌تى ئه‌م به‌رخودده‌ينه دێروكا كه‌ڤنارا مسرا فيرعه‌ونى، هيتى و كه‌نعانى و ئمپراتوره‌يێن روژهه‌لات و روژئاڤايێ كه‌ڤن، نه‌خاسم ل روژهه‌لاتا ناڤين وه‌كى سومه‌رى، ئوراتوو، كلد و ئاشورى، ئيلامى و ميدى و تاكو دگه‌هيتن سه‌رده‌مێ ساسانيان … لێ پشتى شه‌پولێن ديانه‌تێن ئاسمانى(يه‌هودى، مه‌سيحى، ئيسلامى..)، ده‌ركه‌ڤتين، تاكو ئاسته‌كێ هه‌رى به‌رز تێكه‌ليا دين و ده‌وله‌تێ دروست بو، ئه‌ڤ جووت بونا دين و ده‌وله‌تان، هه‌م خوينبارينه‌كا زورا مه‌زن ژێ رشت ببو! هه‌م ژى تستێ كارگوزارى و پێكڤه‌ژيانا مروڤايه‌تى و وێرابونه‌كا زورا مه‌زنا ژينگه‌ها ده‌وله‌تداريێ ژێ كه‌ڤت…هه‌ر دچوو ژيان و ئاستێ پێشڤه‌چوونێ دهه‌مى ئالى و كوژيه‌كى دا، دكه‌ڤته ناڤا وێرانى و قه‌تلازيێن مه‌زن و تژى ئێش و برين…نه‌خاسم پشتى ديانه‌تا ئيسلامێ كيشوه‌ر‌برين و ده‌ربازى ناڤا ئاسيا و ئه‌وروپايى بوى!
ئه‌ڤان ده‌ربازبوون و ڤه‌ركرنێن دينى، هه‌م وه‌لات ئێخسته ناڤا داگيركارى و هه‌م ژى ژيان و ره‌وشا مروڤايه‌تى ئێخسته بن ته‌نگاڤى و كريزێن مه‌زنێن مروڤايه‌تى، هه‌م ژى ژينگه‌ه و شارستانيه‌تێن مه‌زن وێران و كاڤل كرن…ژبلى وێ هنده‌ك، ئايينان داگيركاريێ به‌رده‌وامى دايێ تاكو ئاخ و سه‌روه‌ت و سامان و سه‌بايه و كوله بكه‌ڤنه ناڤا ده‌ستێ وان و خو پێ زه‌نگين بكه‌ن و زه‌وقا خو يا نكو حه‌زێن خوه پێ تێر بكه‌ن…هنده‌ك ديانه‌ت و مه‌زهه‌بان ژى صه‌گێن غوفرانێ دفروتن و هنده‌كێن دى ژى به‌هشت دكرى و خو ژى ژ ئاگرێ جه‌هنه‌مێ ديسان قورتال دكر…تاكو ئه‌ڤ ئاوايێ دين و ده‌وله‌تداريێ بويه باشترين و پرره‌واج ترين بازرگانيا جيهانى، بهه‌زاره‌ها و بگره بمليونان سوزانى و كولا(عبيد) كرين و فروشتن پێ دهاته كرن، ئه‌ڤ حاله‌ته يێ به‌رده‌وام بوو! تاكو گوهرين كاريێن شارستانيه‌تا نوى ل ئه‌وروپا دروست بوين و دين و ده‌وله‌ت ژێك هاتينه جودا كرن، دين بو په‌رستنێ ل كه‌نسێ و ده‌وله‌تدارى بو رێڤه‌برنا ژيانا گه‌ل و ملله‌تان(لناڤا رێڤه‌به‌ريێن ميرى) و هوسان دين و ده‌وله‌ت ژێك هاتنه جودا كرن.
لێ ئه‌وا راستى بيتن، دينێ ئسلامێ و ڤه‌كرنێن ئيسلامى(الفتوحات الاسلاميه)، دين كره، ئالاڤێ ده‌ستهلاتێ (ئه‌وا دگوتنێ ده‌ستورێ مه‌دينێ ژى كارتێركرنا وێ زور لاواز بويه)، راسته ڤان ڤه‌كرنێن ئيسلامى، زور مه‌ره‌م و مه‌قسه‌د پێ هه‌بوينه، لێ مه‌ره‌ما ژ هه‌ميان پێترێ، مه‌به‌ست( مال و ملك، سه‌روه‌ت و سامان، كوشتن و كويله‌كرن و ده‌ستسه‌ر كرنا سه‌بايا..)، بونا ڤێ راستيێ يافه‌ره هنده‌ك نمونێن ڤه‌كرنێن ئيسلامى بده‌ينه ديار كرن…عێراق(ده‌وله‌تا ساسانى)، بوسلمانان(16)هێرش كرنه سه‌ر، بوده‌مێ(14) هه‌يڤا گرتنا عێراقێ يابه‌رده‌وام بو! بتنێ د سێ هێرشاندا، يائێكێ(حه‌فتێ و دوو هزار) يادووێ(نوت و سێ هزار) يا سيێ(سه‌دوبيست هزار) مروڤ هاتنه كوشتن، بسه‌دان هزار كويله(عه‌بد) و سوزانى(سه‌بايه) هاتنه گرتن، بسه‌دان هزار بارێن سه‌روسامانى هاتنه گرتن، صه‌حابه‌يان به‌رچاڤ(مه‌كشوف) سێكس دگه‌ل سوزانيان دكر…ل ده‌مێ گرتنا كه‌لها هه‌ولێر(اربيل) كوشت و كوشتارگه‌هه‌كا زور مه‌زن هاته كرن، ل ده‌مێ كه‌لهه هاتيه گرتن و خوراده‌ست كرى، خالدێ كورێ وه‌ليدى كو سه‌رله‌شكه‌رێ بسلمانان بو، چوو د ژورڤه‌ى كه‌لهێ دا، ل ده‌مێ ده‌ركه‌ڤتى ده‌ڤێ وى يێ بكه‌نى بو! صه‌حابيان گوتێ ميرێ بسلمانان دياره خه‌لكێ ناڤ كه‌لێ بسلمان بون، گوتێ نه‌خێر! گوتێ ئه‌رێ پا بوچى تويى بكه‌يفى! گوتێ دێ جوزيێ ده‌ن…واته ئه‌و بو جوزيێ(مالى) هاتبوون! ل ده‌مێ گرتنا مه‌دائين ژى(مه‌روان كومه‌زنترين كه‌سايه‌تى بو) كوشتى، ل سه‌ر پشتا هه‌سپى مه‌كشوف سيارى ژنكاوى بوى! صه‌حابيه‌كى گوتێ ته بو مه‌روان كوشت، ئه‌و بسلمان ببوو! ئه‌وى به‌رسڤ دا و گووت، دلێ من چوو ژناوى! گه‌له‌ك جاران ژى خالدى دپياده‌كرنێن شه‌رێ خوه‌دا، هيچ بنه‌مايكێن دينێ ئيسلامێ بجهنه‌دكرن! ل ده‌مێ صه‌حابيه‌كى شيره‌ت بو كربايه يان ژى گازنده‌يه‌ك ژ خه‌له‌تيه‌كا وى كربايه! ئه‌و دا به‌رسڤێ ده‌تن و بێژيتن شيرى ده‌رفه‌ت نه‌دايه من بزانم چ دقورئانێ دا هه‌يه! واته بسلمانان ژ مه‌غريبا عه‌ره‌بى تاكو روژهه‌لاتێ ئيرانێ و سنورێ صين و هندێ وه‌لات داگير كرن، مروڤ كرنه بسلمان…لێ ئه‌و ل سه‌ر مه‌بده‌ئه‌كى بوون دگوتنێ دينێ ئسلامى، مه‌بادئێن ڤى دينى وياسا و رێوره‌سمێن وى دكتێبه‌كێ دابون دگوتنێ قورئان، لێ ئه‌ڤ قورئانه و ئه‌ڤ مه‌بادئێن، دينێ ئيسلامى نه‌دنڤێسين بوون، سه‌ر له‌شكه‌رێن وان ژى پشكا هه‌رى زور نه‌دزانى قورئان چ دبێژيتن…به‌رئه‌نجام وان وه‌لات داگير دكرن، ملله‌تێ ئيسلامى دروست دكر، لێ مه‌ره‌ما هه‌رى مه‌زن سێ ئه‌رمانج بوينه(مال و ملك، كوشتن وداگير كرن، كويله و سوزانى) و زوربه‌يا وه‌لاتێن، هاتينه داگير كرن ژى نه‌دبونه بوسلمان، ته‌نها جوزيه ددا ئيسلامێ!ا
ل ڤێره ره‌خنا من نه‌ئه‌وه بێژم دينێ ئيسلامێ دينێ سه‌لامه‌تيێه يان دينێ شه‌روكوشتن و تالان وێرانكرنێيه! (ئه‌زدئاستێ هه‌لسه‌نگاندنێ دا نائاخڤم…) به‌لكى مه‌ره‌ما من ئه‌وه بێژم دينێ ئيسلامێ بوان باوه‌رى و بنه‌مايكێن سه‌لامه‌تى و پێكڤه‌ژيان و براتيێ نه‌گه‌هشتيه ده‌ڤه‌را مه! به‌لكى ئه‌و ئيسلاما هاتيه سه‌رمه، ئيسلامه‌كا بيابانى هشك و ده‌رچويى ژباوه‌ريا سه‌لامه‌تيێ بويه، واته ئسلاما مه ئيسلامه‌كا(عه‌ره‌بى، توركى، فارسى….هشك و توندرو..) بويه، چاوان وه‌لات بشيرى هاتيه داگير كرن، ملله‌ت بزورى هاتيه ئيسلامى كرن، هه‌ر بوى راده‌يى ژى مه(بتايبه‌تى كورد)، ئسلاما خو وه‌كى چاڤلێكرن و زارڤه‌كرن گرتيه و ژبه‌ركريه، ئه‌م نڤێژادكه‌ين لێ رامانا نڤێژان نوزانين، ئه‌م قورئانێ دخوينينن لێ ديسان مه‌عنا زاراڤێن قورئانێ نوزانينن… له‌ومانێ ئه‌وادقورئانێ دا هاتى، نه‌خاسم ده‌ربارێ(سه‌لامه‌تيێ، گوتنا راست، هاريكاريێ، چاكيێ…) ناكه‌ين و هه‌مى تشتێ خراب دكه‌ين و وه‌سان هزر دكه‌ين كرنا روژى و نڤێژا بومه‌به‌سه…!!ا
تو ته‌ماشا بكه، جه‌زيرا عه‌ره‌بى دناڤ ناله‌بارترينێ ره‌وشا مروڤايه‌تى دا بويه، نه‌زانين و جه‌هاله‌ت ل كوپيتكێ هه‌رى به‌رز بويه، سه‌روسيمايێن شارستانيتێ بئێكجاره‌كى لێ نه‌بوون، زمانێ سه‌قه‌ت و بێ نڤێسين، عادات و ته‌قاليدێن كه‌ڤنار و بێ شه‌رمى، سكسه‌بازى و بێ شه‌رميا وان بێ راده‌بويه، دزين و شه‌لاندن ل ده‌ڤ وان عاده‌ت وميراس و مێرخاسى بويه، دووسه‌رى و فه‌ساده‌كا بێ يه‌مان، كچ بساخى دكوشتن بو ڤه‌شارتنا عارا خوه…ره‌وش و تيتالێن وانان يێن كرێت، ل ده‌مێ ئه‌م به‌حس بكه‌ين، لاپه‌ره و قه‌له‌م تێرا مه‌ناكه‌ن….ده‌ى ته‌ماشا بكه، ژ ڤێ گزيرته‌يا هوسان پاشكه‌ڤتى، په‌يمابه‌رك و دينه‌ك و په‌رتوكه‌كا ئايينى(قورئان)…ئه‌رێ گه‌لا ملله‌ته‌كێ بڤى راده‌ى كه‌ڤتى و نه‌زان و نه‌خوينده‌وار…چاون چێدبيتن، ببيتن سه‌ركێشێ رێكه‌كێ و بێژينه وێ رێكێ ئيسلام و سه‌لامه‌تى(مه قورئان بزمانه‌كێ عه‌ره‌بى يێ فه‌صيح ئينانده‌خارێ بو گه‌له‌كى كو خرابترينێ گه‌لايه، به‌لكى بئاقل بكه‌ڤن- واته خودا يێ ل ئاقل بونا وان بشك بو!)…براستى يا شاشه وناكه‌ڤيتن به‌رئێك، نه‌يا ڤه‌شارتى ژى بويه، په‌ياما ئيسلامێ ل ده‌مێ بو پێغه‌مبه‌رى هاتى، ژيێ وى(40)چل سال بوون،(12)دوازده‌سالان په‌ياما خوه به‌لاڤ كر، كه‌سێ گوهدارى نه‌كر و نه‌وه‌رگرت، بتنێ(72)كه‌س نه‌بن، ژوان ژى(ئه‌وبخو، خێزانا وى، عه‌ليێ كورێ ئه‌بوتالبى، ئه‌بابه‌كرێ خه‌زويرێ وى، ل ژيێ(62)شێست و دوساليێ ژى وه‌فات كر، واته ل ده‌مێ(10)ده‌ه سالان شه‌رگه‌هێ به‌لاڤ كرنا دينانه‌تا وى بويه، ئه‌ڤ ده‌مه‌ژى تێراهندێ ناكه‌تن دينه‌كێ وه‌كى دينێ ئيسلامێ و ب په‌رتوكه‌كا نه‌نڤێسى و نه‌خاسم لناڤ گه‌له‌كێ هوسان جاهل و نه‌زان( نه‌خاسم ئه‌و ده‌هساله‌ژى هه‌مى شه‌روشور و غه‌زابوون…)…ئه‌ڤ گه‌له يانى فێرى ديانه‌تێ نه‌بوى، ديانه‌ت به‌لاڤ كر، نه‌خاسم پشتى جيهاد(ئه‌نفال) هاتينه راگه‌هاندن، واته عه‌ربێن نه‌زان و دناڤا شه‌رى دا، بهه‌ردوو ملا مژويل كوشت و كوشتاران بون، بو سه‌رو مالى و داگيركرنا ئاخێ و گرتنا سه‌بايه و كويلان…له‌ومان جاره‌ك دى نابێژم دينێ ئيسلامێ سه‌لامه‌تى تێدا نينه، لێ سه‌لام و ئارامى دمه‌ژيێ عه‌ره‌بان دا نه‌بو! بڤى ئه‌قلێ داكه‌ڤتى جيهاد كر و ئه‌م ژى لبن ده‌ڤێن شير و سه‌رێن تيرا فێرى ئيسلامه‌كا عاده‌تكى بوين..!
(( گرنگه‌ژى وێ بزانين دينێ ئيسلامێ دينێ ئيبراهيم په‌يامبه‌ره، ل وى ده‌مى ئيسلام ته‌ناهى و په‌روه‌رده‌كرن و فێركرن بو، دويرژ سه‌رێن تير و ده‌ڤێن شيرا، ته‌ماشا بكه ل ده‌مێ جاريا قبتى(ماريه) كوره‌ك(ئيبراهيم) بو پێغمبه‌ر مه‌حه‌مه‌دى ئيناى، سێ هه‌يڤا ئيراهيم ژيا و پاشى مر، ل وى ده‌مى(محمد)زور گريا خه‌ريك بو خوين ژ چاڤان بهێتن، سه‌حابى ژێ ترسيان بمريتن، ده‌ست دلێ وى دان…مه‌حه‌مه‌دى گوتێ ئێشا من گرانه، نه‌بتنێ(ئيبراهيمێ)كورێ من مر، به‌لكى كورێ من و باپيرێ من ئيبراهيم پێغه‌مبه‌ر هه‌دوك مرن، ئه‌ڤه خاله‌كا جه‌وهه‌رى زور گرنگه، يا فه‌ره‌ژى خاندن و ڤه‌كولينێن لوجيكى بو بهێنه‌كرن، ئيبراهم پێغه‌مبه‌ر زانست زان و په‌روه‌ردێ شارستانيه‌ته‌كا پێشكه‌ڤتى و روبيشته‌يێ وه‌لاته‌كێ ته‌ناه و پێشكه‌ڤتى بو، لێ ژينگه‌ها مه‌حه‌مه‌د پێغه‌مبه‌رى ته‌مام به‌روڤاژى بوو….)).
لێ ئه‌گه‌ر به‌لاڤكرنا دينێ ئيسلامێ ل سه‌رده‌مێ پێغه‌مبه‌رى و ئه‌بوبه‌كرى مه‌ره‌م دين و سه‌لامه‌تى ژى بيتن، ل سه‌رده‌مێ عومه‌رێ كورێ خه‌تابى و بسه‌ردا، ئسلام هاته گورين بو خزمه‌تا نه‌ته‌وا عه‌ره‌بى و دينێ ئيسامێ هاته راپێچ كرن دناڤا نيشتيمانێ عه‌ره‌بان دا، واته وان دين كر بو نه‌ته‌وه و وه‌لاتێ خوه، لێ ئه‌م ژى بوينه هه‌سپێن وانان، مه‌دين گرت و نه‌ته‌وه و نيشتيمان به‌ردان و دينێ مه ژى ژبلى وه‌كى چاڤلێكرن مه وه‌رگرت، دينێ مه ژى بو دينێ ئبسلاما عه‌ره‌بى و بو نيشتيمانێ عه‌ره‌بى و هوسانێ ده‌وله‌ت ژى بو ده‌وله‌تا عه‌ره‌بى…بو نا پاراستنا ڤێ ژى خه‌ليفه(عومه‌رێ كورێ خه‌تابى) فه‌وج و ليوايێن تايبه‌تى ژ عه‌ره‌بێن قوح دروست كرن، تاكو خو ل مه‌يدينێ بپارێزن، چونكى وى دزانى له‌شكه‌رێ ئيسلامێ چ زولم و زوردارى كريه به‌رامبه‌رى گه‌ل و نه‌ته‌وه‌يێن نه‌عه‌ره‌بى، ئه‌وى هه‌رده‌م هزرا وێ دكر، پايته‌ختێ خوه ژعلوجا(خه‌لكێ نه‌عه‌ره‌ب) بپارێزيتن و شورهه‌يه‌كا مروڤێن شه‌ركه‌رێن عه‌ره‌بى دروست كرن…!!
يا ئاشكرايه ژى ل سه‌رده‌مێ خيلافه‌تا راشدى، ڤه‌كرنێن زور مه‌زن هاتن كرن، وه‌لاتێ مسرێ، شامێ، جزيرا عه‌ره‌بى، يه‌مه‌ن، عێراق، وه‌لاتێ فارسان….بته‌مامى هاتنه داگير كرن و ئيمپرتوريه‌ته‌كا مه‌زنا ئيسلامى هاته دروست كرن، لێ ئه‌و ژى يازانا بويه نڤێسين ل شامێ ب (عبرى = ئارامى)بويه، ل مسرێ ب(قبتى)بويه، ل عێراق و وه‌لاتێ فورسێ ب(په‌هله‌وى = زمانێ ساسانى و ئوراتوو)بويه…زمانه‌كێ نڤێسيى يێ عه‌ره‌بى نه‌بويه…ئێكه‌مين نڤێسه‌ڤانێن حه‌ديس و تاريخا عه‌ره‌بى ژى نڤێساى( بوخارى، مسلم، ابن جه‌وزه….)، هه‌مى ژى نه‌عه‌ره‌ب بوينه و هنده‌كا ژ وان زمانێ عه‌ره‌بى ژى نه‌دزانى، ئێكه‌مين نڤێسه‌ر(بوخاريه) كو(200)دووسه‌د سالا ل پاش وه‌فاتا پێغه‌مبه‌رى ژد ايك بويه…ئه‌ڤ و زور گروڤه‌يێن دى وێ شكێ دده‌ن هه‌مى دێروك و حه‌ديسێن ئيسلامى دبيتن جهێ شكێ بن و زور شاشى ژى تێكه‌ڤتينه….ئه‌ڤه وێ دگه‌هينيتن ئئيسلام وه‌كى مه‌بادىْ بدروستاهى نه‌گه‌هشتينه وه‌لاتێ مه.
گه‌كه‌ك دێروك زان و نڤێسه‌رێن كه‌ڤن، وه‌سان دايه دياركرنێ، عه‌ليێ كورێ ئه‌باتالبى ئێكه‌مين قورئان دروست كريه، هنده‌ك ژى دبێژن ئوسمانێ كورێ عه‌فانى قورئان كومكريه و نڤێسيه و كريه(4) په‌رتوك، ئێك ل ده‌ڤ خوه هێلايه و ئێك ژى بو(شام، مسر، عێراق) ره‌وانه كريه، لێ ببه‌لگه چ راستيێن سه‌لماندى نينن، هه‌تا كو ئه‌گه‌ر هه‌بن ژى(4)قورئان تێرا گه‌لێن بوسلمان ل ئمپراتوريه‌ته‌كا هوسان به‌ربه‌لاڤ ناكه‌ن…!!
ده‌وله‌تا ئسلاميا ئه‌مه‌وى ژى كو پايته‌ختێ وێ ل شامێ بويه، ئه‌ڤانان گه‌له‌ك مه‌سترێ سنورێن ده‌وله‌تا ئيسلامێ به‌رفرهه كرن، واته ده‌ربازى ئه‌وروپا و ئه‌فريقيا و كيشوه‌رێ هندى بوون! (( ژبلى وێ مژويلى شه‌رابوون، كوچكێن خوه بو خارن و ڤه‌خارنێن روحى، بو سوزانى و ره‌قس و سه‌مايێ مه‌زن و به‌رفرهه دكرن…گوتنێن ئه‌بو هوره‌يره‌ى بو خه‌ليفه عومه‌رى باشترين به‌رسڤن! ل ده‌مێ عومه‌رى پسيار ژێ كرى! ئه‌رێ ته چاوان شامێ ديت، ئه‌وى گوت من چ تشتێ باشترێ ژيێ سولتانێ رومێ نه‌ديت! بتنێ كوچكێن وان مه‌ستربوون، خارن و ڤه‌خارنێن وان و ديوانێن وان يێن ره‌قس و سه‌مايێ دمه‌زنترێ بوون…)،لێ ئه‌م دكارين بێژن پێشكه‌ڤتنا شارسانيه‌تا ئسلامى ده‌ست پێ دكه‌تن… درويێ نڤێسين و دێروكاڤانيێ دا، ل سه‌ر ده‌مێ عبدالمه‌لك بن مه‌روان و خه‌ليفێن دسه‌ر وى دا، لێ ديسان نڤێسيننێن وان ژى ئه‌گه‌ر چى بزمانێ عه‌ره‌بى بيتن، لێ رێنڤێسا وان بزمانێ ئارامى و زمانێن دى يێن نه‌عه‌ره‌بى بوينه. هه‌تا ل سه‌رده‌مێ ده‌وله‌تا عه‌باسى ژى ( بناڤێ عه‌باسێ مامێ پێغه‌مبه‌رى)، كو نێزيك(600)سالان ده‌ستهه‌لات گێرايه، لێ نڤێسينێن وان ب رێسايێن ئارامى و په‌هه‌له‌وى يان ئوراتى و مسرى(قبتى) بوينه…تاكو هاتنا ده‌وله‌تا ناڤكرن و نڤێسين…تاكو ل سالا1923 كه‌مال ئه‌تاتوركى حوكم كرى و ده‌وله‌تا توركى دروست بوى، ژ نوى توركيا ده‌ست ژ زمانێ ئوسمانلى به‌ردايه و بلاتينى رێسايا زمانێ خوه دروست كريه.
بابه‌تێ مه نه‌دێروكه، له‌ومانێ ئه‌م به‌حسا دێروكا ئيسلاما(عه‌ره‌بى، توركى، فارسى ..) ناكه‌ين، لێ ل ڤێره مه‌سه‌له‌يه‌ك گرنگه ئه‌م به‌حس لێ بكه‌ين، ئه‌و ژى ئيسلاما(سنى = توركى و شيعه‌تيا = فارسى)، سه‌ره‌تايێن شيعه‌گه‌رێ و سونه‌ت بونێ، ريشه‌يێن وان زور دكه‌ڤنارن و ڤه‌دگه‌رهن بو به‌ريا ئيسلامێ، چاوه‌ن دمه‌سيحيه‌تێ( پروتستا‌ند و ئه‌رسودوگس) هه‌بوينه، وه‌سان شيعه و سونه‌ژى هه‌بوينه، شيعه يانى ئه‌تباع(لاگر يان تاگر)، سونه(تاگرێن حه‌ديسا پێغه‌مبه‌رى)، پشتى كوشتنا عوسمانى، خوينا وى و قه‌ميسێ وى، مه‌سه‌لا دوو ئاليبونا ئيسلامێ به‌رفرهه‌كر، شه‌رێ جه‌مه‌ل، شه‌رێ صه‌فين، كوشتنا حوسێن، كوشتنا يه‌زيد بن حوسێن بن عه‌لى…مه‌سئه‌لا شيعاتى(تاگرێن عه‌لى) سونه‌تى(تاگرێن معاويه) بره‌گه‌كێ خويناوى و تژى ناكوكيێن كوير سه‌رهه‌لدا و به‌رده‌وام بو! لێ مه‌سئه‌لا مه‌زهه‌بێ شيعى و سونى، په‌يدابونا دوو ئيمامه‌تيێ لناڤ ئيسلامێ پاش(ئسماعيل شاهێ صه‌فه‌وى) ده‌ست پێ كر، نه‌خاسم پشتى شه‌رێ ناڤدارێ چالديرن ل سالا1514ز لناڤبه‌را وى و سولتان سه‌ليمى ده‌ست پێكرى، هه‌م شه‌رێ سونه و شيعه و هه‌م ژى مه‌زهه‌بێ سونه و شيعه لناڤكدا كوير و دوير ژێكڤه‌بوون، ژبلى وێ ژى كوردستان هاته پارچه كرن، لناڤبه‌را ده‌وله‌تا سونى(عوسمانى) و شاهنشينا(شيعى) صه‌فه‌وى دا، لڤێره ئه‌ڤى شه‌رێ تائيفى شه‌ره‌نيخا وى كه‌ڤته سه‌ر ئاخا كوردان، كورد بونه زيان ببه‌ركه‌ڤتيێن ئێكێ( كوردا وه‌لات و نه‌ته‌وه) هه‌ردوك لێ چوون و نه‌هاتن هه‌ژماركرن ژى وه‌كى بسلمان، به‌لكى هه‌رئێكى ژ شاهێن صه‌فه‌وى و توركێن عوسمانى كورد وه‌كى پره‌كێ، وه‌كى هه‌سپێ ترواده‌ى بخو بكارئيناندن، وه‌ك كورد دبێژن(ئه‌م ژ عه‌يدا كه‌لێ و سه‌يرانا روبارى بوين، ژ هه‌ردووكان بوين)، ل ڤى سه‌رده‌مى( سه‌ردمێ ئوسمانليان) عه‌ره‌بان ژى چ رول نه‌ما و ده‌وله‌ت ما بو فارس و بو توركا، هه‌ردووكان ئه‌م كورد بخو بكارئيناندين، واته ڤان هه‌ردوو ده‌وله‌تا دينێ خوه كره دناڤا نيشتيمان و نه‌ته‌وه‌يا خوه‌دا و سوارى هه‌سپێ مه‌يێ ره‌هوان بون، مه‌ژى دين كره پشتا خوه و نه‌ته‌وه و نيشتيمانێ خوه كرنه قوربانێ تورك و فارسان..!!
بونا ڤێ، هه‌رده‌مێ ئه‌م ده‌ستهه‌لاتا ده‌وله‌تداريێ داخاز بكه‌ين، به‌ريا ڤێ داخازيێ، دڤێتن ئه‌م نه‌ته‌وا خوه يان دينێ خوه دروست بكه‌ين، ژڤى دينى يان ڤێ نه‌ته‌وێ فه‌رترێ ئه‌وه بكه‌ينه ناڤا نيشتيمانێ خوه، بو نيشتيمانێ خوه بكار بينين، بێى ڤێ نه‌يا به‌رئاقل كورد بكارن ده‌وله‌تا خوه دروست بكه‌ن…ئه‌ڤ دينێن ده‌وله‌ت هه‌ى ل ده‌ڤه‌را مه، نه‌خاسم(يه‌هودى، مه‌سيحى، ئسلام..) بهزاره‌ها سالان مه په‌يره‌وكرن، بوينه پيره‌ودارێن وان، هه‌رتشێ مه هه‌ى ژى بونا وانان مه سه‌رف كرن، لێ چ دينان ژ ڤان هه‌رسێكان ئه‌م قه‌بيل نه‌كرين و ده‌وله‌تا مه دروست نه‌كرن، ديسان نه‌ته‌وا مه ژى(كوردى) هزار ساله هه‌ى، ديسان وێ ژى ده‌وله‌تا مه دروست نه‌كر، ژبه‌ر ڤێ دڤێتن ڤان سێ دين و ڤێ نه‌ته‌وه‌يێ ئه‌م باش بخوينين، باش تێبگه‌هين، بهويرى لێگه‌رهانێ ژى ل سه‌ر هه‌مى بياڤێن وان بكه‌ين…لێ گرنگترێ ئه‌وه مه دينه‌كێ تايبه‌تى يان نه‌ته‌وه‌يه‌كا تايبه‌تى بخوه هه‌بيتن…ئه‌ڤجارێ ئه‌گه‌ر ئه‌م پشت راست بوين، ئه‌ڤ سێ دينه مه‌قه‌بيل ناكه‌ن، يا شاش نينه ئه‌م بوخو دينه‌كێ دى دروست بكه‌ين، ئه‌ڤجارێ ئه‌ڤ دينه هه‌ر چ دين بيتن و چ ناڤ وى دينى هه‌بيتن…هه‌تا دبه ئه‌م ل دينێن خوه يێن كه‌ڤنار ڤه‌گه‌رهين( يارسانى، زه‌ره‌ده‌شتى، ئيسلاما ئيبراهيمى، ئازاديى….)، لێ ژ وێ ژى گرنگترێ ئه‌وه، ئه‌م ئه‌و دينێ بوخو دهه‌لبژێرين و په‌يمانێ ل سه‌ر دروست دكه‌ين، دينێ خوه نه‌ته‌وه‌يه‌كا بئاوايه‌كێ ديموكراسى دروست بكه‌ين و ڤى دينى بكه‌ينه ناڤا نيشتيمانێ، وه‌لاتێ خوه پێ ئاڤا بكه‌ين، دين و نه‌ته‌وه‌يا خوه بكه‌ينه مه‌بده‌ء! بكه‌ينه ناڤ و ئه‌رناڤ، بكه‌ينه ئه‌خلاق و شه‌ره‌ڤ و بكه‌ينه روح بو وه‌لاتێ خوه! تاكو بكارين ده‌وله‌تا خوه ئاڤا بكه‌ين، ل ده‌مێ ئه‌م به‌حسا نه‌ته‌يێ ژى دكه‌ن..ديسان بمن وه‌ره نه‌يا گرنگه ناڤێ وێ چ بيتن، گرنگ ناڤه‌ك بيتن! نه‌ژادێ مه هه‌لبگريتن و ئه‌م خه‌لكێ كوردستانێ هه‌مى(نه‌ته‌وه، ئول، مه‌زهه‌ب، فكر..)، ل سه‌ر رێك بكه‌ڤين و خوپێ ناڤ بكه‌ين و بكه‌ينه مه‌بده‌ئێ گشتى خه‌لكێ كوردستان، جا چ ناڤ بيتن( سومه‌ر، ئوراتوو، ئاشور، كلدان، ميديا، صوبار، كاشى، كاردوخى….ژ خو ئه‌گه‌ر كوردى بوناڤ و بو په‌يمان ئه‌ڤه تاكێ ترێ و شانصه‌كێ هه‌رى مه‌زنه ئه‌م دێ وه‌رگرين…!!
لێ ئه‌ڤ تشته ژ خورايى دروست نابيتن، كار و بريار و داكوكى، ناڤ و ئه‌رناڤ دڤێتن، بساخله‌مى بهێنه پياده‌و بئه‌نجام گه‌هاندن…واته ئه‌ڤه پروسه‌يه‌كا دور و درێژ و به‌رده‌وامى كار كرنه‌كا مجد و به‌رنامه‌كرى بو پێويسته!
يانى بزمانه‌كێ ساده‌تر و مه‌عنادارترێ ئه‌م بێژين…په‌روه‌رده، فێركرن، مه‌شق و راهێنانه‌كا زانستى بنگه‌هى دڤێتن بهێتن ئه‌نجامدانێ:- واته په‌روه‌رده‌يا ئه‌خلاقى، په‌روه‌رده‌يا جه‌سته‌يى، په‌روه‌رده‌يا فێركارى(زانستى)، په‌روه‌رده‌يا هزر و رامانى…ئه‌ڤ چارپه‌روه‌رده‌كرنه، وه‌كى خاندنێن فه‌رمى زور گرنگه ئێك ل دويڤ ئێكێ بو هه‌رتاكه‌كێ كومه‌لێ، بگره بو ده‌يك و بابان و بو زاروكان هه‌ر ژ به‌رى بونێ، تاكو دبن و قوناغ بقوناغ مه‌زن دبن…ئه‌گه‌ر ئه‌ڤه هاتنه كرن، واته ئه‌م خودان كومه‌لگه‌هه‌كێ پێگه‌هشتى و تێگه‌هشتينه، كه‌واته ده‌ولتدارى مه لناڤا خوه‌دا خودان كريه و ئه‌م ده‌وله‌تين…راگه‌هاندنا ده‌وله‌تێ ژى نه‌گرنگه، به‌لكو قوناغێن ئاڤاكرنا وێ دگرنگن…ئه‌گه‌ر مه لناڤا خوه‌دا ده‌وله‌ت دروست كر، هينگێ ئه‌م دێ كارين ئالاڤ و پێكهاته‌يێ بنه‌ستريێ ده‌وله‌تێ ژى ئاڤه‌دان كه‌ين….ل ده‌مێ ئالاڤ و بنياتێ ده‌وله‌تێ ژى بته‌مام( ئاخ و سنور، ئابورێ بهێز و رێكخستى، هێزا پاراستنێ، په‌يوه‌نديێن زانستى و ئاليسه‌نگ و هه‌ڤپشك، زمان و دێروك و كولتور، په‌روه‌رده و فێركرن…)، ل ڤێره بتنێ راگه‌هاندن دمينيتن و ل وى ده‌مى ژ نوى باشه بهێتن راگه‌هاندن…!!
نويكارى و نوى بارى…ژ كولتور و كه‌ڤنارى…!!ا
كورد دبێژن نوى هاتن كه‌ڤن خه‌لاتن، ئه‌ڤه گوتنه‌كا پێشيايه، لێ گوتنه‌ك دلێنى و نه‌زاستيه، ل مالێ ل ده‌مێ زاروكه‌كێ نوى دهێتن، هه‌مى ئه‌ندامێن خێزانێ خه‌ريكن خو بوى ڤه موژيل دكه‌ن و كه‌يفا وان پێ دهێتن و ئاسويه‌كێ نوى، روناهى و هه‌يڤيه‌كا نوى دكه‌ڤيتن به‌رچاڤ و به‌ردلێ وانان، ل ده‌مێ جله‌ك يان پێلاڤه‌كا نوى ئه‌ندامه‌كێ خێزانێ دكريتن و دئينيتن مالێ، ديسان سه‌رنجا هه‌مى ئه‌ندامێن خێزانێ به‌ره‌ڤ وى تشتێ نويهاتى دهێتن كێشان و پێڤه موژيل دبن…ئه‌ڤه ديارده‌يه‌كا دلێنى و نوباريه، لێ چێكه‌رێ خانى، هوستا، ئه‌ندازيار، دروست كه‌رێن بيناسازى و ديزاينسازيێ، نه‌خاسم ل وه‌لاته‌كى، هزرا ده‌وله‌تداريێ و پروسه‌يا ئاڤاكرنێ، لێ ده‌ستپێكى بيتن يا دقوناغا رزگاريا مروڤايه‌تى، شارستانى …دا ده‌رباز ببيتن، ئه‌ڤ شاره‌زا و هوستاكاره( بيناسازى و شاره‌وانى زان بن…يان كولتور و كه‌له‌پور و هونه‌زان بن….)، ل ڤى ده‌مى كه‌ڤنێن وان، شارستانيه‌تا وان كه‌ڤنار، ئه‌ده‌ب و فلكولور و هونه‌رێ وان يێ كه‌ڤن دهه‌مى ئاليێن ژيانێ…بوان زور گرنه، كه‌ڤناريێن وان(اثار)، ل ده‌ڤ ڤان زانايێن هونه‌رزان و ديزاينكار و نه‌خشه‌دانه‌ر، دهه‌ر واره‌كى و دهه‌ر بياڤه‌كێ ژيانێ و ئاڤه‌دانێ دا، كاره‌كێ مجده، ئه‌ركه‌كێ زور گرنگه، بنواشه‌يه‌كێ ئاڤاكه‌ره، روحا ژيان و ڤه‌ژاندنا وايه…دێ بينى ئه‌ندازيار بونا داهێنانێن خوه، دێ سه‌رگه‌ريانا كه‌ڤنارى و ئاپارتمانێ كه‌ڤن كه‌تن، سترانبێژ و لاڤژه‌بێژ و هونه‌رمه‌ند، تاكو كاره‌كێ خومالى و جوان و سه‌رنج راكێش به‌رهه‌م بينن، دێ سه‌ردانا كه‌سانێن كه‌ڤن و خودان سه‌ربور كه‌تن، په‌يڤ و رسته‌يێن خومالى و لائيق و ره‌سه‌ن دێ كه‌نه بنياتێ ستراون و لاڤژه و هونه‌رێ خوه…جوتكار، كشتوكالزان دێ ل دويڤ به‌رهه‌م و به‌رێ خومالى و كه‌ڤنار گه‌رهيتن تاكو گيانداه‌كێ خومالى و ساخله‌م، گشتوكال و دان و تكاكه‌كێ خومالى و تژى بها و بهێن خوه‌ش، بو كريارێن خوه ئاماده بكه‌تن، هه‌ر پيشه‌كاره‌ك…دێ موژيلى په‌يدا كرنا كه‌ڤنارێ خوه بيتن تاكو تشته‌كێ نوى و خومالى و خودان زاد و مفادار به‌رهه‌م بينيتن و بازارێ خوه پێ ره‌واج بكه‌تن…ئه‌ڤه پروسه‌يا نوياتى و دناڤا كه‌ڤناريێ دا، پروسه‌يه‌كا روبيشته‌ييه، پروسه‌يه‌كا نوى بارى و ژياندنه‌وه‌يه‌كا ره‌سه‌ن و خومالى يه، ئه‌ڤه ئه‌و ئاوايێ ئاڤاكرن و خو ته‌مام كرنێيه، يێ كاربه‌ده‌ستێ مه، هوستاكارێ مه، ديزاينزانێ مه، دكتورێ مه، ماموستا و په‌روه‌رده‌كارێ مه…به‌ره‌ڤ وێ ژيانێ دچيتن يا كو دبێژنێ ژيانا خو ژياندنێ و بنياتێ خو ئاڤاكرنێ و پروسه‌يا نژيارى و بنياتى بو نه‌ژادێ نوى، به‌ربابكێ نوى… به‌رده‌وامى دانا پێشكه‌ڤتنا خومالى و ئاڤاكه‌ر و نوى خازيه‌كا ريهوريشلى به‌رده‌وام و تژى خوه ئافرێنه‌ر و ديزانكاريێن لائيق و ره‌سه‌ن…لێ ديسان ئه‌ڤێ پروسه‌يێ ژى ديسان په‌روه‌رده‌كاريه‌كا ساخله‌م، فێركاريه‌كا زانستى، ئه‌خلاقه‌كێ خومالى و پێشكه‌ڤتى، مه‌شق و راهێنانێن به‌رده‌وام و خودان كرى ب به‌رنامه و پروگرامێن پێشكه‌ڤتى بنياتنه‌رى، ژر يهو ريشالان بو كوپك و تاكێن سه‌رى، ژ نه‌ژادێ باب و كالا ن بو زاروكێن نويهاتى و نوباهێرێن گه‌ش و به‌رهه‌م هه‌مى ئالى.
ل دوماهيكێ په‌يڤه‌كا كورت و كورمانج..!!ا
دێ جاره‌كا دى بێژم، مه خوداهێلايه ده‌ريايه‌كێ و دزانينن ئه‌م نه‌دمه‌لاڤانينن، مه رێكه‌ك ل به‌رخوه گرتيه و نه‌شاره‌زايێن وێ رێكێيه‌ن، مه هونين و هونه‌ره‌ك كريه دده‌ستێ خوه دا و دژه‌نين و نه‌ژه‌نيارين و نه‌ژى راڤه‌كرنا وى هونه‌رى دزانين، لێ يا من دڤێتن بێژم و كار بوب هێتن كرن، وه‌كى هاولاتيه‌ك، وه‌كى مروڤه، مه وه‌شانه‌ك وه‌شاند، نوباره‌يه ئێخسته ده‌ستێ هه‌وه، باوه‌ريا من ئه‌وه و هيڤيا من ژى ئه‌وه يێن دزانن، يێن پسپور و شاره‌زانه، يێن هونه‌رمه‌ند و ته‌كنيكارن، يێن تايبه‌تمه‌نديا وان هه‌ى، يێن دزانن هونه‌رى ڤه‌هينن و ته‌لاران ئاڤا بكه‌ن، ره‌وشه‌نبيرێن هزرو بيرزان، دكتور و زانستڤان…بو هه‌ميان دبێژم مه ده‌رگه‌هه‌ك ڤه‌كر، پێره‌هه‌ك ژى چ باش چ ژى خراب دانانده به‌رده‌ستێ هه‌وه، دێ وه‌رن خرابان باش بكه‌ن، نه‌ساخان چاره‌سه‌ر بكه‌ن، هه‌رفته‌يان ئاڤه‌دان بكه‌ن، بله‌يزن و هونه‌رێ خوه‌ش و بره‌وش بئافرينن، بونياته‌كێ لائيق بو گه‌لێ مه، بو وه‌لاتێ مه، بو جڤاكێ مه ئاڤا بكه‌ن، ساخله‌ميێ په‌يدا بكه‌ن، كار و كوكه‌كێ بنه‌جه و لاو به‌رهه‌م بينن….خودانێ هزر و شيانيان دگه‌ل مه‌دا هاريكار بيتن.
اكرم خالد عبدالكريم/ سيد اكرم/ دهوك
